körotonomedya > türkçe > chiapas
gündem   l'écume des jours   on the common   ulus'un ardından   ulus baker yazıları   theoria   otonomi   spinozism   vertoviana   chiapas   pdf arşivi   yakınlıklar   hakkımızda   yenilikler   harita metot		Meksika'da Demokratik Başkanlık Seçimi Mi? İkinci Fasıl Enrique García Meksika'daki başkanlık ve kongre seçimleri, Meksika ve kuvvetle muhtemelen Amerikan toplumundaki en aşırı sağcı/faşist kesimlerin tertip ettiği kirli ve aşağılık bir darbe ile sonuçlandı. Amerikan toplumu derken, bir galat-ı meşhura müracaatla ABD toplumunu, Meksika'daki adlarıyla gringoları kastediyorum. Yoksa, Amerikan nüfusu, malum olduğu üzere, Alaska'dan Patagonya'ya uzanan coğrafyaya yayılıyor. devam… Salyangoz Yoluna Devam Ediyor: Zapatistalar'ın 20. Yılı Özgür Gökmen Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu, 1994 Ocak'ında NAFTA'ya karşı başlatılan ayaklanmayla duyurdu sesini dünyaya. Oysa Zapatistalar 17 Kasım 2003 günü 20. yıldönümlerini kutladılar. Sadece Meksika hükümetlerine değil, dünyadaki müesses iktidar zihniyetine de karşı, farklı bir güzergahdan yürüyerek katedilmiş 20 koca yıl. Türkiye'de İstanbul ve Marmara üniversitelerindeki kutlamalar haricinde pek yankı bulmadı bu yıldönümü. Zaten 2001 Mart'ında Mexico City'ye yapılan yürüyüş esnasında gerçekleştirilen parlamento ziyareti, Zapatistalar'ın memleketimizde 'bir kısım sol'un gözünden düşmesine sebep olmuştu. Oysa Zapatistalar hiçbir zaman Küba Devrimi benzeri bir hedefe yönelmediler. Etkileri küresel olmasına rağmen, ilk andan itibaren bölgesel ve ulusal niteliklerini sürekli vurguladılar; ellerinden Meksika bayrağı hiç düşmedi. Şimdi biraz geriye dönerek hatırlayalım. devam… Niçin savaşıyoruz? Dördüncü Dünya Savaşı Başladı Komutan Yardımcı Marcos Dünya sistemi olarak neo-liberalizm, yeni bir toprak fethi savaşıdır. Üçüncü dünya savaşı ya da soğuk savaş hiçbir biçimde dünyanın iki kutupluluğu aştığı ve galibin hegemonyası altında istikrara yeniden kavuştuğu anlamına gelmiyor. Çünkü bir mağlup (sosyalist kamp) var ise de galibi adlandırmak zor. ABD mi? Avrupa Birliği mi? Japonya mı? Her üçü de mi? "Kötülük İmparatorluğu"nun yenilgisi, zaptedilmesi bir yeni -dördüncü- dünya savaşını, tahrik eden yeni pazarlar açtı. devam… Meksika'da Kriz Hayri Kozanoğlu Meksika, '80'li yılların ikinci yarısından başlayarak yeni dünya ekonomik düzeninin parlayan ülkesi olarak temayüz etmişti. Hemen hepsi ABD'nin üst düzey üniversitelerinden diplomalı teknokrat kadrosunun dünyada benzeri bulunmadığı, uluslararası finans çevrelerinde yaygın kabul görüyordu. Dünya kapitalizmine entegrasyon için gereken her şey yapılmıştı. Meksika iç piyasasını serbest ticarete açmakla kalmamış, ABD ve Kanada ile serbest ticaret antlaşması imzalayıp, Kuzey Amerika Serbest Ticaret Antlaşması'nın (NAFTA) üyesi haline gelmişti. Ülkenin kapıları yabancı yabancı sermayeye açılmış, malî piyasalar liberalleştirilmiş, kamu iktisadi kuruluşları büyük ölçüde özelleştirilmiş, enflasyon aşağı çekilebilmişti. Bu arada, kişi başına gelirin hâlâ 1980 düzeyini yakalayamaması, gelir dağılımının iyice bozulması, servetin sınırlı sayıda ailenin elinde yoğunlaşması, eğitim ve sağlık standartlarının gerilemesi "detay" olarak görülmüştü. devam… Zapatista Ayaklanması Noam Chomsky Chiapas'taki yerlilerin yılbaşı ayaklanması, Zapatista ordusunun yerliler için "ölüm fermanı" olarak adlandırdığı, zenginlere verilmiş bir ödül olan ve dar bir kesimin elinde toplanmış refah ile kütlesel sefalet arasındaki uçurumu derinleştirip yerli toplumdan arda kalanı da tahrip edecek olan Kuzey Atlantik Serbest Ticaret Antlaşması'nın (NAFTA) kabulü ile aynı zamana denk geldi. NAFTA bağı kısmen simgeseldir; sorunun kökü daha derinde yatmaktadır. Savaş bildirisi, "Biz 500 yıllık mücadelenin ürünüyüz," ifadesini içeriyor. Bugünkü mücadele, "iş, toprak, konut, gıda, sağlık, eğitim, bağımsızlık, demokrasi, adalet ve barış" içindir. Chiapas bölgesi piskopos yardımcısı, meselenin asıl arka planının "bütüncül bir marjinalleşmeden, yoksullaşmadan ve durumu iyileştirmek için harcanan onca yılın boşa geçmesinden" müteşekkil olduğunu söylüyor. devam… Tarih Zapatistalar ile Sürüyor Özgür Gökmen "İşte biz, tüm zamanların ölüleri, yeniden ölüyoruz; ancak, bu kez yaşamak uğruna." Zapatistalar, 6 Ocak 1994 20. yüzyılın son on yılına girdiğimiz günlerde, 'tarihin sonu' argümanı gittikçe artan bir popülerlik kazanmaya başlamıştı. Eski bir RAND Corporation çalışanı ve dönemin bir Amerikan devlet memuru olan Francis Fukuyama, The National Interest (Millî Menfaat) adını taşıyan neo-muhafazakâr dergide yayımlanan makalesinde bize iyi bir haber veriyordu: Kazanmışlardı... Newsweek bir köşe yazısıyla, Time yazarın bir fotoğrafını basarak bahsi geçen argümana hemen sayfalarında yer verdi. Fransız Commentaire dergisi, 'Tarihin Sonu' için özel bir sayı hazırlayacağını duyurdu. Makale hızla çevrilerek Hollanda, Japonya, İzlanda ve İtalya'da yayımlandı. The National Interest'in Yaz 1989 sayısı, Washington'un Connecticut Bulvarı'nda pornografik dergilerden bile çok satmıştı... devam… Zapatistalar Mexico City'deydi: Siyah Kar Maskesi, Beyaz İşçi Tulumu Özgür Gökmen Geçtiğimiz Aralık ayı başında Meksika'da Vincento Fox'un devlet başkanlığa oturmasının ardından yaşanan gelişmeler sonrasında EZLN adına konuşan Subcomandante Marcos, "gidip göreceğiz," demişti. Sözünü tuttu ve yerli cemaatlerin temsilcilerinden oluşan EZLN komutanlarıyla birlikte 1994'den bu yana ilk defa Chiapas eyaletinden ayrıldı. 23 comandante ve bir subcomandante, 16 gün boyunca 3400 kilometre kat edip Meksika'nın en yoksul 12 eyaletinden geçerek başkente vardı. İzledikleri güzergahın, bugünkü hareketin isim babası Zapata'nın izlediği güzergahla aynı olması oldukça manidar. Ne var ki, yandaşları 1914'te Zapata'yı Zocalo Meydanı'nda karşılayacak kadar çılgın değildiler. Zapata'yı yandaşları yerine, kendisini "Atilla", köylü savaşçılarını da "Hunlar" olarak niteleyen gazete manşetleri karşılamıştı. Küçük çocukları yemeye gelmişlerdi. Zenginler kızlarını saklamış, panjurlarını indirmiş, kapılarını sürgülemişlerdi. devam… Chipas'ta Barış Sesleri Özgür Gökmen Ayaklanma yedinci senesini doldururken Chiapas'tan sevindirici haberler geliyor. Meksika'da KDP'nin 71 yıllık ezeli iktidarına son vererek seçilen Vincento Fox'un geçtiğimiz Aralık ayı başında devlet başkanlığı koltuğuna oturur oturmaz ilk icraatlarından biri, Zapatista cemaatlerinin yaşadığı bölgelerden askerî birliklerin çekilmesi emrini vermek ve parlamentoya yerli haklarıyla ilgili bir bildirge sunmak oldu. devam… Kutlama vakti / Uyanık kalma vakti Harry Cleaver Fox'un Zapatista cemaatlerinin bulunduğu bölgelerden askerî güçlerin çekilmesini emretmesi ve La Realidad'a jeneratör getiren İtalyanların göç celplerinin lağvedilmesi, sadece doğru yönde -Meksika hükümetinin Chiapas'taki terörist siyasalarının değiştirilmesine yönelik olarak- atılan adımlar olarak görülmemeli; aynı zamanda, baskı altında geçen uzun yıllar boyunca büyük bir cesaretle dayanan Zapatista cemaatlerinin zaferi olarak kabul edilmeli ve değerlendirilmelidir. Daha sonra ne olursa olsun, şu an gerçekleşenler bu mücadele yıllarının ürünü olarak kutlanmalıdır. Şerefi bunu hakedene verelim: cemaatlere, EZLN'ye ve dünyanın her yerinde eylemleri daha beter bir baskının meydana gelmesini önleyen ve hükümet siyasetindeki bu değişikliği sağlayan herkese. devam… Chiapas'ta Neler Oluyor? Özgür Gökmen Zapatista Ayaklanması'nın dördüncü yıldönümü, 22 Aralık günü Meksika'nın güneydoğu eyaleti Chiapas'ın sınırları içindeki Acteal'de yaşanan katliamın gölgesinde kaldı. Federal hükümet, ilk günlerde, her ne kadar yaşanan katliamın yerliler arasında süregiden bir kan davasından kaynaklandığını öne sürdüyse de, öncelikle Zapatistalar'ın mücadelesine yakınlık duyan, kurulan haberleşme ağları ile gelişmeler hakkında sürekli bir bilgi akışına sahip olan kesim, sonra da tüm dünya, saldırının Barış ve Adalet (Paz y Justicia) adındaki paramiliter güç tarafından gerçekleştirildiğini öğrendi. devam… Yürekteki Rüzgar: Zapata'nın Çocukları Feza Arslan "Ama herkes umutsuzluğun ve konformizmin sesini dinlemiyor. Herkes kendini cesaretsizliğin kızağında kaymaya bırakmıyor. Çoğunluk, milyonlar, iktidarın sesini dinlememeye devam ediyor, ve duyamıyorlar, onlar, kulaklarının içine ölümün ve sefaletin çığlıklarını atan kan ve gözyaşlarıyla sağırlaşmışlar. Ama bir dinlenme anında, çünkü bu hala mümkün, başka bir sesi dinliyorlar, yukarıya ait olmayan, aşağılardan esen, dağlardaki yerlinin yüreğinde doğan bir rüzgarla taşınan ve onlara adaletten, özgürlükten bahseden, onlara sosyalizmden bahseden, umuttan, dünyadaki yegane umuttan bahseden sesi..." - Marcos, Ağustos 1992 devam… Gösteri ve Fikr-i Firarda Olanlar Üzerine Bir Şeyler Necmi Bayram Kapitalizm yönetir. Batı'da, büyük 'serbest teşebbüs'ler ve orta halli ülkelerinkine denk bütçelere sahip çok uluslu dev anonim şirketleri. Doğuda tekelci âlem (Japonya Ltd. hariç: ABD'nin basuru) iki büyük şirket, Rus Ltd. ve Çin Ltd. Taiwan ve Güney Kore, gelecekte 'katil' olacak 'uşak'. Ya halk? İnsan kışlalarında ölüme mahkûm edilmiş. devam… Peru: Neo-Liberalizmin Örtük Yüzü Özgür Gökmen Tupac Amaru gerillalarının, Peru'daki Japon Büyükelçiliği'nde dört ayı aşkın bir süredir devam etmekte olan eylemleri, işgalin ilk günlerinde pek de ihtimal dahilinde görünmeyen bir askeri müdahale ile son buldu. Bizdeki özel harekat timinin Peru'daki muadili olan özel askeri birimin büyükelçiliğe düzenlediği baskının ardından televizyonlar marifetiyle dünyaya yansıyan görüntüler, aslında bizim hiç de yabancısı olmadığımız bir durumu yansıtıyordu. devam… Peru: Latin Amerika'da Gerillanın Yeni Yüzü Özgür Gökmen Latin Amerika'da 1994 sonrası yaşanan gelişmeler, gerilla hareketlerinin yok olmaya yüz tuttuğunu düşünenlerin yanıldıklarını kanıtladı. Chipas İsyanı'nı örgütleyen Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu'nun (EZLN) ardından, ülkenin farklı eyaletlerinde iki gerilla örgütü daha adını dünyaya duyurdu. Meksika'yı Kolombiya izledi. Geçtiğimiz yılın sonlarına doğru da, Tupac Amaru Devrimci Hareketi'nin (MRTA) 21 gerillasının Peru'daki Japon Büyükelçiliği'ne bir baskın düzenleyerek 500'ü aşkın üst düzey davetliyi rehin alması, Japon İmparatoru'nu 63. yaş günü kutlamalarını iptal etmek zorunda bıraktı. devam… PIT II ile Kısa (Mutlu) Bir Konuşma Ilan Stavans -- Paco Ignacio Taibo II Suç, sistemin bir parçasını teşkil ediyor ve ona mantıksal ve tutarlı bir biçimde eklemlenmiş. Bu yüzden, çözüm de suçun bir parçası. Polisin, tüm yeraltı örgütlerden, Mafya'dan ve bir dizi marjinal çılgından daha fazla ölüme yol açtığı bir şehirde yaşıyorum. Luis Gonzales de Alba, 1968'deki Tlatelolco hareketinin öğrenci lideri, iki caddenin kesiştiği bir kavşakta, hiçbir zaman bir tramvay hattının bulunmadığı bir yerde ve şehrin öte tarafında binlerce kişiye konuşurken, bir tramvayı yaktığı için saçma bir şekilde dört yıl hapse mahküm edildi. Meşhur deyişi, elbette ona borçluyuz: "Polis her zaman suçlanmalıdır." devam… Ölmek Kolay İş Özgür Gökmen Roman, hakikatin kendisi gibi, hepimizin bildiği ve hepimizin başına gelen tarih gibi, durulmak ya da kendini izah etmek arzusu olmaksızın dans eden ve bir yerden ötekine sıçrayan parantezler, gizli tehlikeler, dönencelerle doludur. --Paco Ignacio Taibo II devam… Zapatistas! Reinventing the Revolution in Mexico: Dignity's Revolt John Holloway The 'Enough!' ('!Ya Basta!') proclaimed by the Zapatistas on the first day of 1994 was the cry of dignity. When they occupied San Cristobal de las Casas and six other towns of Chiapas on that day, the wind they blew into the world, 'this wind from below, the wind of rebellion, the wind of dignity', carried 'a hope, the hope of the conversion of dignity and rebellion into freedom and dignity'. When the wind dies down, 'when the storm abates, when the rain and the fire leave the earth in peace once again, the world will no longer be the world, but something better'. devam… Zapatistas! Reinventing the Revolution in Mexico: Introduction John Holloway and Eloina Pelaez The Zapatista uprising opens a world that appeared to be closed, a hope that seemed to be buried. The uprising took Mexico and the world by surprise. When the Zapatista Army of National Liberation (EZLN) occupied the city of San Cristobal de las Casas and six other towns in the early hours of 1 January 1994, they burst upon a world that denied their existence. It was not just that their existence was unknown, that nobody had ever heard of this organisation that revealed itself when thousands of armed indigenous men and women marched into San Cristobal. It was more than that: the reaction was rather that they should not be there, that they could not be there. And yet they were there, saying loudly and clearly 'here we are!'. That is the source of their resonance in the world: the 'here we are!' that is the 'here we are!' of all of us who, in whole or in part, have been painted out of the world's picture of itself, who have been told, in a million subtle or unsubtle ways, that we do not, or should not, exist. That is why the importance of the uprising stretches far, far beyond the state of Chiapas where it originated, far beyond Mexico, far beyond Latin America or the so-called 'Third World'. devam… The Concept of Power and the Zapatistas John Holloway "A new lie is sold to us as history. The lie about the defeat of hope, the lie about the defeat of dignity, the lie about the defeat of humanity". (Subcomandante Marcos in the invitation to an Intercontinental Gathering against Neo-Liberalism, La Jornada, 30/1/96). The lie is a lie about power, and about necessity. After twenty years of neo-liberalism, it is no longer really a lie about desirability. The market optimism of the 80s has been largely replaced by a market realism: not 'everything is perfect under a market system', but 'this is the way things are and this is the way things must be, in reality there is no alternative'. 'A different society might be nice, but it is not possible'. The lie about the defeat of hope is a lie about the defeat of possibility, a lie about the power to change. devam… Rainbow at Midnight: Zapatistas, Women, Indigeneous Peoples and the Struggle for Autonomy fron Neoliberal Globalisation Patrick Cuninghame and Carolina Ballesteros Corona This article seeks to explain the present intensification of the conflict in Chiapas by examining the clash between global neoliberalism's project for Chiapas and Mexico And the desire of the indigenous peoples and other social movements, particularly of women and the Zapatistas, for autonomy (but not separation) and radical social, economic and political change within the confines of the Mexican state and against the designs of the NAFTA free trade agreement. It analyses the origins of the Zapatistas' struggle, their social and political composition, their demands, the importance of the San Andres Accords and the stance of the Mexican and international Left. devam…
arama      rss-feed     bize yazın     harita metot     ENGLISH